);">
Obecnie fotowoltaika przeżywa prawdziwy rozkwit. Na dachach domów jednorodzinnych, jak i firm można zauważyć coraz większą ilość paneli słonecznych. Jednakże w fotowoltaice ważne są nie tylko same panele, ale także inne urządzenia. Jednym z nich jest licznik dwukierunkowy, który służy do liczenia ilości wytworzonej energii i tej wychodzącej z sieci publicznej. To niezwykle istotne urządzenie, dokonujące dokładnych pomiarów, które pozwala na uzyskanie rzetelnych wyników opłat za zużyty prąd. Czym dokładnie jest licznik dwukierunkowy i w jaki sposób działa?
Czym jest licznik dwukierunkowy?
Możemy rozróżnić dwa typy liczników. Licznik jednokierunkowy powszechnie stosowany w standardowych instalacjach, które są podłączone do sieci energetycznej. Jego zadaniem jest zliczenie pobranej przez nas energii, po czym na tej podstawie dostawca prądu wystawia rachunek za jego zużycie. Licznik dwukierunkowy ma oprócz tego dodatkowe zadanie. Nie tylko ma zliczać pobraną przez nas energię, ale również działa w drugim kierunku. Jego celem jest także zliczenie ilości energii, jaka jest oddawana do sieci. Licznik dwukierunkowy jest bardzo ważnym elementem układu pomiarowo-rozliczeniowego. To od danych, jakie wskazuje, zależy to, jak będzie wyglądać rozliczenie pobranego oraz przekazanego do sieci prądu.
Licznik dwukierunkowy w fotowoltaice
Według ustawy OZE każdy posiadać mikroinstalacji fotowoltaicznej jest prosumentem, czyli w tym samym czasie producentem oraz konsumentem produkowanej energii. Instalacja wytwarzająca energię ze słońca generuje w niektórych okresach swojego działania nadwyżki, które można przechowywać. Takim systemem magazynowania w naszym kraju jest sieć zakładu energetycznego. System ten nazywa się on-grid, istnieje także możliwość systemu magazynowania off-grid. Do tego celu wystarczy zakupić własny akumulator. Moduły fotowoltaiczne odpowiadają za tworzenie czystej energii, które jest na bieżąco pożytkowana przez urządzenia elektryczne podłączone do instalacji elektrycznej w budynku, natomiast nadwyżki przekierowywane są do zakładu energetycznego. Można je oczywiście odebrać, kiedy instalacja nie pracuje, czyli podczas pochmurnych dni albo w nocy. Jednak, aby taki przesył oraz odbiór nadwyżek był w ogóle możliwy, należ posiadać licznik dwukierunkowy. Warto mieć na uwadze, iż przesłane nadwyżki można odebrać w 70 albo 80 procent. Pozostała ilość energii zostaje już w zakładzie energetycznym. Na odbiór wytworzonej oraz przesłanej do zakładu energetycznego prądu ma się okres roku. Rachunki za energię elektryczną są rozliczane w taki samym sposób jak przed zamontowaniem systemu, czyli w cyklu miesięcznym, dwumiesięcznym albo półrocznym.
Licznik dwukierunkowy- zastosowanie oraz korzyści
Licznik dwukierunkowy musi zostać zainstalowany w każdym przypadku, kiedy nie tylko pobierana jest energia, ale także jest ona wytwarzana. Znalazł on zastosowanie więc głównie w instalacjach opartych na odnawialnych źródłach energii. Najczęściej jest stosowany w fotowoltaice, przez osoby, które pobierają energię ze słońca, taki licznik jest wówczas obowiązkowy. Licznik dwukierunkowy niesie wiele korzyści dla swojego posiadacza. Przede wszystkim daje dużo możliwości i jest elastyczny. W przypadku kiedy mamy w planach budowę instalacji fotowoltaicznej, z pewnością wiemy, iż produkcja energii w ciągu całego roku jest dosyć zróżnicowana. Jest to oczywiste, że w okresie letnim czy wiosennym panele produkują znacznie większość ilość energii, aniżeli w pochmurne zimowe dni, które są do tego bardzo krótkie. W lecie taki system produkuje nadwyżki prądu, natomiast w zimie często tej produkowanej energii jest za mało. W tym wypadku warto zostać właśnie prosumentem.
W jaki sposób działa licznik dwukierunkowy?
Jeśli chodzi o tradycyjną instalację, tutaj znajduje zastosowanie zwykły licznik jednokierunkowy. Jego zadaniem jest zliczenie energii pobieranej z sieci energetycznej. Licznik dwukierunkowy ma takie samo zadanie, ale oprócz tego liczy także przesyłana do sieci energię. Aby, móc korzystać w pełni z instalacji fotowoltaicznej, po zainstalowaniu modułów fotowoltaicznych, podłączeniu inwertera oraz zainstalowaniu właściwych zabezpieczeń AC i DC, trzeba także złożyć odpowiednie dokumenty zgłaszające instalację do Operatora Systemu Dystrybucyjnego. Następnym etapem jest zaktualizowanie z zakładem energetycznym umowy kompleksowej. Umowa ta mówi o tym, że prosument wytwarza energię z OZE jedynie na swoje własne potrzeby, natomiast nadwyżki przekazuje do zakładu energetycznego, uwzględniając system opustów. Zakład energetyczny jest zobowiązany do wymienienia licznika jednokierunkowego na model dwukierunkowy w ciągu 30 dni. Za wymianę płaci dostawca energii, nie trzeba więc obawiać się dodatkowych kosztów. Nowy licznik montowany jest na miejsce starego.
Czym jest net metering?
Net metering to nazwa pochodząca z języka angielskiego i oznaczająca „opomiarowanie netto”. A więc prosument może przekazać, a także zmagazynować w sieci energetycznej, wytworzony przez instalację fotowoltaiczną prąd. W ten sposób ma on stały dostęp do prądu i nie musi korzystać z dodatkowych akumulatorów fotowoltaicznych, które są dosyć kosztowne. Prosument rozlicza się z dostawcą energii elektrycznej z wynikającej różnicy pomiędzy prądem dostarczonym i pobranym z sieci. Owa różnica obliczana jest w sposób automatyczny właśnie dzięki licznikom dwukierunkowym. Urządzenia te liczą bardzo dokładnie ilość energii elektrycznej dostarczonej do sieci, a także z niej pobranej. Net metering umożliwia wszystkim prosumentom, którzy zainwestowali w instalację fotowoltaiczną o mocy do 10 kWp na odebranie z sieci 0,8 lWh za każdą 1kWh wytworzoną z OZE oraz przechowywaną w sieci. Odbiór musi jednak nastąpić w przeciągu maksymalnie roku od dnia przekazania energii do sieci. Jeśli chodzi o instalacje powyżej 10 kWp, prosument może odebrać do 0,7 kWh za każdą 1 kWh przekazaną do sieci.
Jakie są zalety net meteringu?
Ile energii zostanie oddanej do sieci, tyle można pobrać. Jest to świetne rozwiązanie, o ile instalacja jest wysokiej jakości. Istotna jest nie sama moc nominalna danego systemu, lecz to, ile dokładnie instalacja fotowoltaiczna jest w stanie wyprodukować energii. W przypadku kiedy oddamy nadwyżki energii wytworzonej przez instalację fotowoltaiczną do sieci, wówczas może być ona spożytkowana przez na przykład naszego sąsiada, jeśli będzie mu potrzebna. W tym wypadku straty w przesyle z naszej instalacji do budynku sąsiada, który ją wykorzysta, będą o wiele niższe, aniżeli przy przesyle energii z elektrowni do jego domu. Jeśli odpowiednio wybierze się okresy rozliczeniowe, wówczas można wytworzyć taką ilość energii, która starczy na zimę, kiedy to instalacja działa mniej wydajnie. Główne zalety net meteringu to:
Wymiana licznika jednokierunkowego na dwukierunkowy
Obowiązkiem operatora sieci jest wymiana licznika na dwukierunkowy w ciągu 30 dni od dnia otrzymania zgłoszenia. Cała procedura jest bardzo łatwa i bezpłatna dla prosumenta. Wystarczy wypełnić wniosek i przygotować niezbędną dokumentację zamontowanych urządzeń fotowoltaicznych. Niekiedy zdarza się, że liczniki są wyposażone w funkcję rozliczania energii przekazywanej do sieci, wówczas operator musi ją jedynie włączyć. Wymiana licznika jednokierunkowego na dwukierunkowy jest bardzo istotna. Jeśli doszłoby do tego, że instalacja fotowoltaiczna zostałaby uruchomiona ze starym licznikiem jednokierunkowym, wtedy wszelkie nadwyżki energii przesyłane do sieci byłyby uznawane za energię pobraną, przez co rachunek za prąd byłby bardzo wysoki. Na wymianę licznika trzeba więc cierpliwie poczekać, według obowiązujących przepisów prawa, jest to czas do 30 dni. Do momentu, kiedy licznik nie zostanie zmieniony, nie można korzystać z instalacji fotowoltaicznej, musi ona pozostać wyłączona.
W jaki sposób wygląda wymiana licznika na dwukierunkowy?
Przed dokonaniem wymiany licznika z jednokierunkowego na dwukierunkowy, monter z ZE musi wykonać parę kroków. Najpierw musi on zapisać dokładny stan zdejmowanego licznika, następnie zajmuje się instalacją nowego urządzenia pomiarowego. Potem odnotowuje jego stan początkowy i na samym końcu zakłada na liczniku plomby zabezpieczające. Jak widać, sama wymiana licznika jest bardzo prosta i szybka, zajmuje około 30 minut. Po zakończonej czynności montażu prosument dostaje dokument potwierdzający wymianę licznika na dwukierunkowy.
Sposoby rozliczeń za energię
Odczytanie stanu zużycia prądu z licznika dwukierunkowego jest bardzo proste. Dostępne są dwa sposoby rozliczania się z zakładem energetycznym. Można skorzystać z rozliczenia rzeczywistego albo z prognozowanego. Rozliczenie rzeczywiste wiąże się z comiesięcznym albo kwartalnym rozliczaniem się ze zużytej energii. Natomiast rozliczenie prognozowane jest to system bazujący na nadpłatach oraz niedopłatach, które są potem regulowane na podstawie właśnie tych prognoz. Zakład energetyczny w tym wypadku wylicza szacunkowe zużycia energii elektrycznej na dany budynek. Na liczniku dwukierunkowym, jak i każdym innym można zauważyć parę informacji. Jest to przede wszystkim aktualny stan zużycia energii, data, godzina, taryfa prądu (kod OBIS).
Jeśli korzysta się z taryf jednostrefowych, jak na przykład G11 wówczas odczytanie danych na liczniku nie powinno przynieść żadnych problemów. Wtedy:
W przypadku korzystania z taryf wielostrefowych, możliwe jest sprawdzenie zużycia prądu we wszystkich strefach.
O czym należy pamiętać dokonując odczytów licznika energii elektrycznej?
Odczyt zużytej, jak i przekazanej energii nie powinien stanowić żadnego problemu. Wystarczy zapoznać się z podstawowymi informacjami i kodami, jakie ukazują się na ekranie urządzenia. Istotne jest przede wszystkim to, aby przekazać dokładne dane, zgodne ze stanem faktycznym, w pełnych kilowatogodzinach. Co ważne, należy uważać na plombę znajdującą się na zabezpieczeniu przedlicznikowym. Musi ona pozostać zawsze w nienaruszonym stanie. W przypadku, kiedy nie będzie jej lub też będzie można zauważyć uszkodzenie plomby, należy od razu skontaktować się z firmą energetyczną. Należy pamiętać o tym, że bez licznika dwukierunkowego nie można korzystać z instalacji fotowoltaicznej, jest więc on nierozłącznym elementem całego systemu.